اصول مدیریت منابع انسانی
اصول مدیریت منابع انسانی
اصول مدیریت منابع انسانی یا همون اداره کارکنان سال 1970 توسط «فردریک وینسلو تیلور» مطرح شد و از اون زمان به بعد این موضوع توی دنیای کسب‌و‌کار مورد توجه خیلی از مدیران و کارآفرینان قرار گرفت. زمانی که شما وارد یک سازمان میشید، اگر ببینید همه چیز داره درست، اصولی و خوب پیش میره، بدونید پشتش یک مدیریت منابع انسانی قوی خوابیده. این مدیریت یعنی یه سری قوانین و اصولی که باید دنبالشون بریم تا همه اعضای تیم از جمله کارمندان با هم هماهنگ باشن و بهترین نتیجه رو بگیرن.
این قوانین و اصول شامل انتخاب درست کارمندان، آموزش و توسعه‌شون، ارزیابی عملکرد، پاداش و تشویق و حتی ایجاد یه محیط کار دلنشین برای همه میشه. در نهایت هدف اصلی اینه که سازمان با اصول مدیریت منابع انسانی بهتر و قوی‌تر بشه و همه با راحتی و رضایت بتونن به هدفاشون برسن.
در تعریف مدیریت منابع انسانی، بهترین تعریف رو فرنچ ویندیل «french wedell» در کتاب مدیریت منابع انسانی خودش گفته. فرنچ میگه: مدیریت منابع انسانی عبارت است از شناسایی، انتخاب، بکارگیری، تربیت و پرورش نیروی انسانی به منظور نیل به اهداف سازمان.
اصول مدیریت منابع انسانی رو اگه به عنوان مدیر یک شرکت و یا سازمان بدونی و پیاده کنی، قول میدم تحول بینظیری توی بیزنست داشته باشی. به خاطر همین این مقاله رو اختصاص دادم به این موضوع تا در مورد اینکه منابع انسانی چیست و چه اصولی داره با هم بیشتر صحبت کنیم.
7 اصل اساسی در مدیریت منابع انسانی
برای اینکه بتونیم منابع انسانیمون رو به درستی مدیریت کنیم باید به چند اصل مهم توجه داشته باشیم. این اصول را من برات تو هفت مورد خلاصه کردم. بریم ببینیم این 7 اصل چیه.
1: انتخاب درست کارمندان سازمان
طبق اصول مدیریت منابع انسانی انتخاب کارمندان یکی از مراحل حیاتیه. باید بهش با دقت بیشتری نگاه کنیم. نمیشه هر کسی رو بیاریم تو سازمان و انتظار داشته باشیم همه چیز به خوبی پیش بره. برای انتخاب درست باید به مهارت‌ها و توانایی‌ها نگاه کنیم. ببینیم کیه که بهترین توانایی‌ها رو داره و با نیازهای سازمان سازگاره.
نمی‌تونیم یکی رو برای کار ساده استخدام کنیم یا یکی دیگه رو برای شغل پیچیده بیاریم. باید با دقت و با بررسی معیارهای مشخص افراد مناسب رو پیدا کنیم. با استفاده از تجربه و شانس باید انتخابمون رو انجام بدیم.
اگه کارمندا با توانایی‌های لازم و به اندازه کافی ماهر انتخاب بشن، بهترین نتیجه‌ها رو بهمون می‌دن. باید به این نکته توجه کنیم که هر کدوم از کارمندا تاثیر بزرگی روی سازمان دارن، پس انتخاب درست اونا اهمیت زیادی داره.
برای انتخاب خوب باید معیارهای مشخصی رو تعیین کنیم. ببینیم کی مهارت‌های لازم رو داره، کی بهترین توانایی‌ها رو داره و همچنین با مقادیر و ارزش‌های سازمان ما سازگاره. با توجه به این معیارها باید افراد مناسب رو انتخاب کنیم. با دقت و تامل می‌تونیم بهترین انتخاب رو انجام بدیم. در نتیجه اهمیت انتخاب درست کارمندان توسط مدیریت منابع انسانی بیان شده و باید به این مهم توجه کنیم.
حتما بخوانید: کار تیمی در سازمان چرا مهم است؟
2: توجیه کارکنان جدید برای وظایفی که بر عهده دارند
مهمترین چیز تو مدیریت منابع انسانی اینه که کارکنان جدید رو درست توجیه کنیم. از این طرز فکر بیا بیرون که وقتی یه فرد جدید استخدام کردی، توقع داشته باشی همه انتظاراتت رو برآورده کنه. وقتی یه نفر جدید تو سازمان میاد، باید اونو به درستی توجیه کنیم تا هم بتونه وظایفش رو یاد بگیره هم از توضیحات ما دلخور نشه. یعنی باید بهش بگیم چرا اومده، چه کارهایی رو باید انجام بده و چه انتظاراتی ازش داریم. پس توجیه درست کارکنان جدید یکی از مهمترین اصول مدیریت منابع انسانیه که باید باهاش حسابی مواجه بشیم و بهش اهمیت بدیم.
بعد از اونم باید بهش قواعد و رفتارهای سازمان رو معرفی کنیم. نمیشه اجازه داد که خودشون بدونن چیا رو باید انجام بدن و چیا رو نباید. باید بهشون بگیم که تو سازمان ما چه ارزش‌هایی مهمه و چجوری باید با همکاراشون رفتار کنن. اگه از همون اول به عنوان مدیر، کارمنداتُ به درستی مدیریت کنی هم کارایشون میره بالا هم هماهنگی و همکاری خوبی میتونی بینشون ایجاد کنی. توجه داشته باش که این قضیه توجیه کارکنان جدید یکمی پیچیده‌ست، باید روش مطالعه بیشتری داشته باشی.
3: ارزیابی دوره‌ای عملکرد کارکنان
یکی از چیزهایی که تو مدیریت منابع انسانی حتما باید باهاش روبه‌رو شی، ارزیابی عملکرده. یعنی نمی‌تونی فکر کنی که همه چیز رو همه کارمندا درست و عالی انجام می‌دن و هیچ وقت نیاز به بررسی و ارزیابی نداریم.
این حرف کاملا غلطه و می‌تونه به ضعف و عدم پیشرفت سازمان منجر بشه. باید کارمندا رو مورد ارزیابی قرار بدیم و ببینیم که چقدر عملکردشون خوبه و به چه میزان اهداف و استانداردهای سازمان رو رعایت می‌کنن. اینجوری می‌تونیم نقاط قوت و ضعفشون رو شناسایی کنیم و براشون برنامه‌های بهبود و توسعه ارائه بدیم.
یعنی به هر کارمند بگیم که در کدام مهارت‌ها نیاز به پیشرفت داره و بهش برنامه‌های آموزشی مرتبط با حرفه‌اش رو ارائه بدیم. اینجوری که هم کارمندا انگیزه بیشتری به کارشون دارن و هم سازمان رو به سمت پیشرفت هدایت میشه.
البته باید این ارزیابی رو به درستی و منصفانه انجام بدیم. نه اینکه کسی بی‌مورد سرزنش کنیم یا به افراد موردعلاقه‌مون ترجیح بدیم. باید از سنجش‌های مناسب استفاده کنیم و ارزیابی رو براساس عملکرد افراد انجام بدیم. پس ارزیابی عملکرد یکی از اصول اساسی مدیریت منابع انسانیه که باید به درستی و به صورت منظم انجام بشه تا سازمان بتونه به سمت رشد و پیشرفت حرکت کنه.
4: شیوه‌های کاری درست و منظم
یکی از چیزهایی که تو مدیریت منابع انسانی حتما باید بهش توجه کنی، شیوه‌های کاریه. یعنی اینکه چطور میخوای کارمندا کار کنن و با همکاراشون رفتار کنن. این خیلی مهمه چون اگه شیوه‌های کاری درست و مناسب نباشن، می‌تونه به دردسر بزرگی تبدیل بشه.
باید شیوه‌های کاری رو به شکلی طراحی کنی که به تعامل و همکاری بین افراد کمک کنه. می‌تونیم از تیم‌های کاری استفاده کنیم و به افراد وظایف خاصی بسپاریم تا با همکاری و هماهنگی به اهداف سازمان برسن. البته باید به توانمندی‌ها و قوانین سازمان هم توجه کنیم و شیوه‌های کاری رو با توجه به اونا انتخاب کنیم.
همینطور باید با کارمندا صحبت کنیم و به نظراتشون احترام بزاریم. نمی‌تونیم فقط دستور بدیم و هیچ فرصتی براشون برای اعتراض یا نظردهی ندیم. باید یه فضای باز و دوطرفه براشون فراهم کنیم که بتونن ایده‌ها و نظراتشون رو به اشتراک بذارن. پس شیوه‌های کاری یکی از اصول اساسی مدیریت منابع انسانیه که باید با همه دقت و دلسوزی بهش پرداخت کنی تا سازمان بتونه با هماهنگی و همکاری افراد به پیشرفت برسه.
5: تعریف شغل و تعیین جایگاه شغلی هر فرد
برای سازمان هم خیلی مهمه که شغل‌ها رو به درستی تعریف کنه و هر کارمندی رو به چالش بکشه که کارش رو بهتر انجام بده. پس تعریف شغل و جایگاه شغلی یکی از اصول مهم مدیریت منابع انسانیه که باید با دقت و صرفه‌جویی طراحی بشه تا هر فرد بدونه چه کاری باید انجام بده و چه جایگاهی تو سازمان داره.
تعریف شغل و جایگاه شغلی یه چیز مهمه تو مدیریت منابع انسانی. اینطوری بهمون می‌گن که هر کس چه کاری انجام می‌ده و چه مسئولیت‌هایی داره. یعنی هر شغلی یه توصیف دقیق داره که میگه چه کارهایی باید فرد انجام بده و چه مهارت‌ها و توانایی‌هایی لازم داره.
جایگاه شغلی یعنی هر شغل چقدر مهمه و به چه درجه‌ای تو سازمان قرار داره. برای هر شغلی باید یه سطح حقوق و مزایا و همچنین فرصت‌های پیشرفت مشخص کنیم. اینجوری هر کس می‌تونه بدونه که واقعا چه چیزی ازش انتظار میره و چقدر مشارکت و تلاشش ارزشمنده.
6: اجرای رویه‌های انضباطی در سازمان
یکی از چیزهایی که تو مدیریت منابع انسانی نباید فراموش کنیم، اجرای رویه‌های انضباطیه. این یعنی چی؟ یعنی داشتن قوانین و مقرراتی که همه باید پیروی کنن و ازشون پاسخگو باشن. باید یه سری قوانین تعیین کنیم که همه بدونن چه کارهایی ممنوعه و چه کارهایی مجازه.
اینجوری همه با هم هماهنگ می‌شن. همینطور باید از تدابیر انضباطی استفاده کنیم تا هر کسی که قوانین رو نقض می‌کنه، متوجه پیامی بشه و عواقبشو بپذیره. مهمه که همه بدونن تدابیر انضباطی جدی هستن و هیچ کس مجاز به نقض قوانین نیست.
اینجوری هم همه احساس عدالت می‌کنن و هم محیط کار متناسب و پر از انضباط میشه. پس اجرای رویه‌های انضباطی هم یکی از اصول مهم مدیریت منابع انسانیه که باید با حساسیت و قاطعیت بهش پرداخت کنی تا همه درست رفتار کنن و همه بدونن که قوانین باید رعایت بشن.
7: آموزش و توسعه کارمندان جدید و قدیم
ببین آموزش و توسعه کارمندان هم اصل مهمی تو مدیریت منابع انسانی به‌حساب میاد. یعنی نمی‌تونیم فکر کنیم هر کسی که وارد سازمان شد، همه چیز رو خودش بلده و نیازی به یادگیری و پیشرفت نداره.
این یه حرف کلافه کننده‌ست و منجر به اشتباهات زیادی میشه. باید به کارمندا فرصت بدیم تا مهارت‌هاشون رو بالا ببرن و بهترین خودشون بشن. باید آموزش‌های مناسب رو براشون فراهم کنیم و بهشون این اجازه رو بدیم که دانش و تجربیات جدید رو یاد بگیرن.
اینجوری که هم براشون جذاب باشه و هم باعث رشد و پیشرفتشون بشه. همینطور باید فرصت‌های توسعه و پیشرفت شغلی رو بهشون بدیم. مثلا کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشی و فرصت‌های مرتبط با حرفه‌ی خودشون. همینطور می‌تونیم بهشون فرصت‌های توسعه شغلی بدیم، مثلا پروژه‌های جدید، مسئولیت‌های بیشتر و فرصت‌های رشد درون سازمانی. اینجوری که هم کارمندا انگیزه و انرژی بیشتری به کارشون بدن و هم به سازمان کمک کنن تا با رقابت قوی در بازار پیشرفت کنه.
اینا باعث میشه که خودشون رو به روز نگه دارن و در جریان آخرین تحولات و تکنولوژی‌ها باشن. پس آموزش و توسعه کارمندان یکی از اصول اساسی مدیریت منابع انسانیه که باید بهش اهمیت بدیم و به درستی انجام بدیم.
حتما بخوانید: هک رشد چیست (آموزش بازاریابی هَک رُشد)
جمع‌بندی
به آخرین نکته اصلی می‌رسیم، اصول مدیریت منابع انسانی. این اصول راهنمایی برای مدیران و سازمان‌هاست تا با بهره‌وری بیشتر و موفقیت بیشتر به سوی هدف‌ها حرکت کنن. این اصول شامل احترام به انسان، توسعه و رشد، ایجاد محیط کار مناسب، ارتقاء شایستگی‌ها، تعامل موثر، شیوه‌های کاری مناسب و اجرای رویه‌های انضباطی است.
با رعایت این اصول سازمان‌ها می‌توانند محیطی کار پویا، هماهنگ و متعادل را ایجاد کنن و با استفاده از منابع انسانی موجود به بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف بزرگ‌تر بپردازن. اصول مدیریت منابع انسانی اساسی‌ترین راهنما برای مدیرانه تا با توجه به نیازها و توانمندی‌های انسانی سازمانی پویا و پیشرو را بسازن.
با رعایت این اصول می‌تونیم به جامعه‌ای پویا و پیشرفته برسیم که انسان در آن محور اصلی توسعه و پیشرفت باشه. تو این محتوا هم سعی کردیم تا تمامی جوانب و نکات اصول مدیریت منابع انسانی رو بررسی کنیم. مطمئنم این مطالب خیلی به دردتون خواهد خورد.